بازتاب سنت‌ها و عقاید مردمی در شعر بدخشان

author

  • لعل‌جبّه میرزاحسن‌اف استادیار
Abstract:

ادبیات خطی حوزۀ بدخشان به‌عنوان بخشی از ادبیات فارس و تاجیک سابقۀ چندصدساله دارد و ادیبانی که زادۀ این ناحیه هستند، در رشد ادبیات بومی سهمی ارزنده دارند. یکی از این شاعران برجستۀ بدخشانی‌الاصل، امان‌بیگ شاهزاده است. شعر این شاعر حساس و جوان‌مرگ زادۀ قرن بیستم تاجیکستان که محصول اندیشه‌های نازک و گوناگون اوست، دارای ویژگی‌هایی است که در میان شاعران هم‌عصر او کمتر به‌چشم می‌خورد. ازجملۀ موضوعاتی که شاعر در اشعارش بدان توجه ویژه کرده، بازتاب برخی آداب عرفی و سنت‌های قدیمی اجدادی در شعر است. از نمونه‌های این آداب و سنت‌ها که در شعر شاعر منعکس شده و در این مقاله با ذکر شاهدمثال‌هایی مورد بحث قرار گرفته است، عبارت‌اند از: سنت سلام کردن و دست‌بوسی؛ قرض گرفتن آتش از همسایه؛ بوسیدن چشم؛ نام‌گذاری فرزندان به‌نام متوفیان خاندان؛ دعا گرفتن از بزرگان دین، پیران طریقت و والدین؛ استقبال از میهمان با نان و نمک؛ روفتن و آب دادن حیاط خانه؛ باورهای مربوط به جشن عروسی؛ الوپرک (Alavparak)؛ به کتف آرد پاشیدن؛ کاه کهنه را باد کردن؛ خنک (سرد) بودن ستارۀ اقبال کسی؛ پیاله شکستن روی سنگ گور؛ نروفتن حیاط خانه ازپس سفرکرده.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازتاب سنت ها و عقاید مردمی در شعر بدخشان

ادبیات خطی حوزۀ بدخشان به عنوان بخشی از ادبیات فارس و تاجیک سابقۀ چندصدساله دارد و ادیبانی که زادۀ این ناحیه هستند، در رشد ادبیات بومی سهمی ارزنده دارند. یکی از این شاعران برجستۀ بدخشانی الاصل، امان بیگ شاهزاده است. شعر این شاعر حساس و جوان مرگ زادۀ قرن بیستم تاجیکستان که محصول اندیشه های نازک و گوناگون اوست، دارای ویژگی هایی است که در میان شاعران هم عصر او کمتر به چشم می خورد. ازجملۀ موضوعاتی ...

full text

بازتاب شعر جاهلی در شعر خواجوی کرمانی

اقتباس از شعر جاهلی، محدود به پارسی سرایان قرن­های چهارم و پنجم نمی‌شود، بلکه شاعران قرن­های ششم و هفتم و بعد از آن نیز، با تغییر رویکرد، به بهره­گیری از آن پرداخته­اند. خواجوی کرمانی، شاعر مشهور قرن هشتم، با دو رویکرد متفاوت به تأثیرپذیری از شعر جاهلی پرداخته­است؛ اول اینکه وی در زمینه‌ی ایستادن وگریستن براطلال و دمن، خطاب به ساربان، وصف سفر، و به ویژه، بیان فراق و غم هجران در کوچ یاران، با رو...

full text

بازتاب تشبیه در شعر کودک

از ویژگى‏هاى شعر خوب، آراستگى آن با صور خیال است. تشبیه یکى از این صور خیال است که علاوه بر اشعار رسمى فارسى، در شعر کودکان نیز نمود یافته‏است. از آنجا که دنیاى کودکان، دنیاى خیال است، به کمک تشبیه در اشعار کودکان مى‏توان آنان را به عالم مخصوصشان هدایت کرد. البتّه هر تشبیهى نمى‏تواند براى کودک مناسب باشد؛ اینجاست که یک شاعر آشنا، با به‏گزینىِ تشبیهى مناسب با روحیات کودکان، مى‏تواند متبحّرانه اندیش...

full text

بازتاب شعر جاهلی در شعر خواجوی کرمانی

اقتباس از شعر جاهلی، محدود به پارسی سرایان قرن­های چهارم و پنجم نمی شود، بلکه شاعران قرن­های ششم و هفتم و بعد از آن نیز، با تغییر رویکرد، به بهره­گیری از آن پرداخته­اند. خواجوی کرمانی، شاعر مشهور قرن هشتم، با دو رویکرد متفاوت به تأثیرپذیری از شعر جاهلی پرداخته­است؛ اول اینکه وی در زمینه ی ایستادن وگریستن براطلال و دمن، خطاب به ساربان، وصف سفر، و به ویژه، بیان فراق و غم هجران در کوچ یاران، با رو...

full text

بازتاب اندیشه‌های ملامتی در شعر فخرالدّین عراقی

«ملامتیّه» جریانی برخاسته از «تصوف خراسان» است که در نیمه‌ی دوم قرن سوم هجری و با پیشگامی ابوحفص حدّاد و حمدون قصّار نیشابوری اعلام موجودیت کرد. اگرچه مبارزه با ریا و آفت شهرت موجب گردید که اقوال، احوال و معاملات این فرقه در منابع اصیل و نزدیک به زمان ظهورشان انعکاسی ناچیز یابد و قدیمی‌ترین منبع، رساله‌ی «الملامتیّه»‌ی سلمی باشد که به اختصار اصول ملامتیّه را بازگو می‌کند، امّا در پرتو ادب مغانه و قلن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 10

pages  107- 120

publication date 2006-03-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023